3D printen is onderdeel van economie 4.0
3D printen is onderdeel van economie 4.0
Een 3D-printer in elke huiskamer? Dát was een hype waar Willem Vermeend nooit in heeft geloofd: “Dat gaat pas iets worden als kinderen er al op school mee leren omgaan. Zover zijn we in Nederland nog niet.” Maar in het bedrijfsleven gaat het nu wel degelijk razendsnel: “Iedereen krijgt ermee te maken, zeker in de maakindustrie.”
Als internetondernemer investeert Willem Vermeend in technologische innovaties en in veelbelovende start-ups. Hij bekleedt als hoogleraar de leerstoel Economie 4.0 en schreef verschillende boeken, onder andere over 3D-printen. Zijn belangstelling voor dat fenomeen gaat terug tot aan zijn jeugd, toen hij naast zijn studie in de modelmakerij van zijn vader werkte, waar onder meer mallen werden gemaakt. Maar zijn kennis en expertise reiken veel verder; hij richt zich ook sterk op big data en het ‘Internet of Things’: “Al die factoren samen maken dat alles nu razendsnel verandert.”
Stilstand is achteruitgang
Door minister Kamp (Economische Zaken) werd hij in 2013 aangesteld als ‘aanjager’ van Doorbraakprojecten met ICT in het mkb, waaronder 3D-printen. Minister Dijsselbloem (Financiën) benoemde hem bovendien tot FinTech-afgezant om de digitalisering in de financiële sector een topprioriteit te maken. Oud-politicus Vermeend, kortom, staat graag vooraan bij nieuwe ontwikkelingen: “Je kunt het je ook helemaal niet veroorloven om af te wachten. Dat geldt in alle sectoren: stilstand is achteruitgang.”
U bent bestuurslid van de vereniging 3Din.NL, die het grote belang van 3D-technologie voor Nederland wil onderstrepen. Wordt dat belang nog onderschat?
“We lopen hier zeker niet achter; internationaal gezien zijn we denk ik een goede middenklasse speler. Wereldwijd zie je de professionele toepassing van zeer geavanceerde 3D-printing-technologie in alle sectoren oprukken. In de maakindustrie, de logistiek, in havens, maar ook in ziekenhuizen. Op www.3dprintwereld.com, de online versie van mijn boek ‘De wereld van 3D-printen’, staan actuele voorbeelden van allerlei toepassingen – van geprinte halswervels tot speciale autobanden voor zelfsturende voertuigen.”
In uw boek schrijft u dat 3D-printen de potentie heeft om tot een nieuwe industriële revolutie te leiden. Dat heeft gevolgen voor verdienmodellen en de economie, maar geldt dat ook voor het onderwijs?
“Het onderwijs is van cruciaal belang voor de verdere ontwikkeling van 3D-printen, we moeten daar nú mensen voor opleiden. Daar kunnen we de positie van de maakindustrie enorm mee versterken. In het Verenigd Koninkrijk krijgen kinderen op de basisschool er al les in. Dat hebben we in Nederland nog niet. Internationaal loopt ons onderwijs achter op het terrein van lesprogramma’s die zich richten op Economie 4.0 – digitalisering in combinatie met nieuwe technologie. Het Nederlandse onderwijs leidt nog te vaak op voor beroepen die straks niet meer bestaan.”
Missen we daardoor de aansluiting?
“Elk jaar komt er ergens wel weer een betere 3D-methode voor ‘additive manufacturing’ op de markt. Die doorontwikkeling is belangrijk en daar moet je dus op tijd bij zijn. Want we kunnen daarmee producten ontwerpen en produceren die met traditionele technieken niet mogelijk zijn. Daar speelt zich die industriële revolutie af. Maar ik ben ervan overtuigd dat de échte groeimodellen op dit moment vooral zitten in big data en het Internet of Things. De impact daarvan is nog veel groter dan die van 3D-printen. Dát is de echte revolutie. Data zijn het nieuwe goud.”
Waarom is die impact zo groot?
“Omdat de toepassing ervan heel breed is. De koppeling van al die machines, maar ook drones en robots – in 2020 gaat het naar verwachting al om meer dan 25 miljard apparaten – gaat een enorme berg data opleveren. Die informatie kunnen we op allerlei manieren toepassen. Nu al zie je bijvoorbeeld in de medische wereld dat studenten samen met IBM’s supercomputer Watson samenwerken om tot een juiste diagnose te komen. Dat gaan we in alle sectoren tegenkomen. De digitalisering van bedrijfsprocessen en de toepassing van nieuwe technologie zijn de ingrediënten voor wat wij Economy 4.0 noemen.”
Is het bedrijfsleven daar al klaar voor?
“Grote bedrijven beschikken vaak wel over de benodigde kennis, al blijkt het in de praktijk toch moeilijk om snel te innoveren en te veranderen. Voor je het weet, ben je alweer een jaar verder. Maar dat jaar heb je tegenwoordig niet meer! Wat je daarom vaak ziet, is dat ze gebruikmaken van een ‘kannibaal’: ze richten een dochteronderneming op die de vrije hand krijgt om snelheid te maken, te innoveren en het moederbedrijf op te jagen.
Bij kleine bestaande bedrijven overheerst vaker de gedachte ‘het gaat hier toch nog goed’. Natuurlijk moet je nooit je oude schoenen weggooien voor je nieuwe hebt, maar pas op: om je heen gaan de ontwikkelingen snel. Voor je het weet, verlies je marktaandeel en gaat een nieuwe concurrent je voorbij.”
Welke effecten hebben deze veranderingen op onze manier van communiceren?
“De snelheid gaat omhoog. Ik merk het zelf als er een boek van mij wordt uitgegeven. Dat ligt dan na drie maanden in de winkel, maar de inhoud is op dat moment eigenlijk alweer aan een update toe. Daarom werk ik tegelijkertijd met onlineversies van mijn boeken. Op internetot.nl, de smartbookeditie van ‘Internet of Things’, houden we bijvoorbeeld 24 uur per dag de ontwikkelingen bij op dat gebied. Daar gebeurt zo ontzettend veel – als dit interview is afgelopen, hebben we alweer iets nieuws gemist.
Er komen ook voortdurend nieuwe communicatiekanalen bij. Wie had een jaar geleden gedacht dat zakelijk Whatsappen zo snel zou groeien ten koste van e-mail en sms? Of neem het televisiekijken, waar Netflix en Uitzending Gemist steeds populairder worden. Consumenten bepalen zelf wel wanneer ze naar een programma willen kijken. En op welke plek. Want in alle communicatie komt mobiel centraal te staan. Met de komst van het 5G-netwerk worden smartphones nog sneller en kunnen ze nog meer. Het zijn straks complete computers die onbegrensde mogelijkheden bieden.”
Ed Boogaard (auteur) De grafimedia branche kent een rijke geschiedenis en is op weg naar een nieuwe toekomst. Ik volg die ontwikkeling op de voet en schrijft erover met liefde voor het vak – en zo nu en dan met enige verbazing. Als grafisch specialist publiceer ...
