3D-printen in de klas
3D-printen in de klas
3D-printing gaat in de nabije toekomst een ware revolutie teweegbrengen in de maakindustrie. Wat betekent deze vernieuwing van de industrie voor het onderwijs? Op veel technische opleidingen worden 3D-printers al gebruikt voor het ontwerpen van maquettes en prototypes van gebouwen, auto’s, interieur of andere producten. Hoe kunnen onderwijsinstellingen 3D optimaal organiseren en faciliteren? Daarover spraken we tijdens een rondetafelsessie op Ricoh Open.
De verwachting is dat 3D-printing binnen enkele jaren de volledige industrietak compleet op z’n kop zet. Waar we voor het maken van producten nu vaak nog traditionele technieken toepassen die stammen uit het industriële tijdperk, zal dat in toenemende mate via 3D gaan gebeuren.
Vernieuwing begint bij onderwijs
Deze vernieuwing van de industrie begint bij het onderwijs. Er zullen immers nieuwe banen, functies en rollen ontstaan, die we nu nog niet kennen. Daarmee zijn straks ook meer en meer ‘21e-eeuwse vaardigheden’ nodig, zoals ondernemerschap, creativiteit, experimenteren, probleemoplossend denken en samenwerken. Aan het onderwijs de taak om hierop in te spelen en de nieuwe generatie voor te bereiden op deze nieuwe manier van werken in de maatschappij van morgen. 3D-printing kan een fantastische katalysator zijn van dit vernieuwende onderwijs.
Ontginnen, ontdekken, ontwikkelen
Maar hoe ga je als school met deze ontwikkeling aan de slag? Probeer niet te lang stil te blijven staan bij plannen en bedenken. Durf het te dóen. Dat betekent: docenten en andere collega’s vanuit hun intrinsieke motivatie de ruimte geven om te experimenteren. Zo is Hogeschool Utrecht (HU) samen met het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) en het bedrijf ProtoSpace een onderzoek gestart naar het 3D-printen van organen. Of denk aan een ‘open technologielab’ in het voortgezet onderwijs, waar zowel leerlingen, docenten als bedrijfsleven en buurtbewoners kunnen experimenteren met 3D-printing. In het basisonderwijs kunnen scholen vernieuwen door de allerkleinsten in projecten te laten kennismaken met 3D-printen. Stimuleer docenten en medewerkers ook om zelf activiteiten te organiseren. Probeer dit alles te doen van ‘onderaf’: vanuit een ontginnende en ontdekkende houding. Dan volgt het ontwikkelen als vanzelf.
Evalueren, reflecteren, bijsturen
Belangrijk bij het faciliteren van 3D-printing is dat scholen in het juiste ritme komen en de nadruk leggen op evalueren, reflecteren en elkaar feedback geven. Zo kan er tijdig worden bijgestuurd en kunnen andere, interactievere manieren van lesgeven de ruimte krijgen. Om 3D-printing uiteindelijk integraal onderdeel te laten uitmaken van de les of het vak.
De rol van de docent verandert
Aan dat ritme van doen, evalueren, reflecteren, feedback geven en bijsturen zijn scholen vaak nog niet gewend. Er bestaat soms weinig ruimte voor experimenteren. Maar de rol van de docent verandert. Van ‘docent voor de klas’ die zijn kennis overbrengt vanuit boeken, zal hij steeds meer een coachende rol krijgen. Experimenteren en faciliteren horen daarbij.
Aanschaf
Dan is er nog het vraagstuk van de aanschaf. Een 3D-printer kost geld. En als management is het soms lastig om het overzicht te bewaren en keuzes te maken: hoeveel printers gaan we aanschaffen? Eén voor elke klas? Of één voor elke opleiding? En wat als het niet slaagt? Tegelijk is de 3D-technologie voor veel docenten vaak een ‘ver-van-mijn-bedshow’. Dan is het al snel aantrekkelijk om te zeggen: ‘we doen het nog maar even niet.’
Samenwerken met bedrijfsleven
En dat is zonde. Want naast aanschaf zijn er tal van andere manieren waarop onderwijsinstellingen 3D-printers kunnen financieren. Denk aan leaseconstructies of abonnementsvormen. Of faciliteer het delen tussen de scholen, maar zeker ook met het bedrijfsleven. Bedrijven in de regio – zeker in techniekonderwijs – kunnen ook helpen met opdrachten, projecten en vaardigheden. Zo bestaan er voorbeelden van ‘klassen van de toekomst’ met 3D-faciliteiten die worden gefinancierd door bedrijven in de regio. Zowel leerlingen áls die bedrijven kunnen hiervan gebruikmaken. Een win-winsituatie.
Interactiever en uitdagender
Het mag duidelijk zijn. Door 3D-printing te omarmen, raakt vernieuwing van het onderwijs in een stroomversnelling. 3D biedt een wereld aan nieuwe mogelijkheden om het bestaande curriculum te verrijken. Lessen worden interactiever, spannender en uitdagender. Leerlingen kunnen voorbeelden uit de les direct visualiseren door het zelf te printen. En dat alles draagt bij aan die 21e-eeuwse vaardigheden die zo hard nodig zijn voor de maatschappij van morgen.
Huib Kolen (auteur) Als marketeer ben ik geïnteresseerd in technologie, maatschappelijke ontwikkelingen en hoe dit onze behoeften en manier waarop we werken verandert. Ik help organisaties graag vooruit in het optimaal werken en laat professionals samenwerken zodat i...
