Het klaslokaal als hulpmiddel bij actief leren
Het klaslokaal als hulpmiddel bij actief leren
De Active Learning Classroom is bedacht in de Verenigde Staten, aan de University of Minnesota. De belangrijkste uitgangspunten: de motivatie van de student staat centraal, traditioneel lesgeven verdwijnt en de lesstof moet goed landen. De belangrijkste randvoorwaarde: relevante technologische aanpassingen in het klaslokaal om ‘actief leren’ écht goed te faciliteren.
Inspirerende dag
Onlangs bezocht ik een studiedag over ‘actief leren’ (vaak ook ‘Active Learning’ genoemd). Ik bevond me in het inspirerende gezelschap van docenten, studenten, een universiteitsbestuur en onderwijsinstellingen. Het programma bevatte verschillende sessies. Ik zat bij de Active Learning Classroom, waar een bevlogen universitair docent vertelde hoe hij het Amerikaanse concept had uitgeprobeerd.
Wat had hij gedaan? Om te beginnen deelde hij het klaslokaal ruimtelijk op in vier tot zes ‘sectoren’. Elke sector omvatte een groepje studenten dat enkele laptops en een interactief, multifunctioneel digibord tot zijn beschikking had.
Om de docent heen
In deze opzet staat de docent dus niet vóór de klas, maar zit de klas om de docent heen. Hij/zij zet de groepjes aan het werk en loopt daarna als een soort coach door de klas heen. Om beurten schuift hij bij een groepje aan. De docent die hiermee experimenteerde, vond dit in het begin best spannend. Hoe zouden zijn studenten reageren? Misschien vonden ze het heel vervelend dat hij regelmatig met zijn rug naar hen toe ging staan.
Het tegendeel bleek het geval. Door de nieuwe aanpak konden de studenten – onder andere via het digibord – zien waar hun klasgenoten mee bezig waren. Dat motiveerde hen om een goede prestatie neer te zetten. Verder waardeerden ze de meer persoonlijke aandacht van de docent.
Positieve effecten
Er waren nog veel meer positieve effecten. Zo nodigden de laptops en het digibord de studenten uit volgens de ‘actief leren’ principes bezig te zijn: informatie opzoeken, informatie aan elkaar laten zien, digitale aantekeningen maken. Dit bevorderde de interactie binnen de groepjes. Vooral de jongens werden veel actiever. En dat is interessant, want in een klassieke klassikale opstelling hangen juist jongens vaak met een gedemotiveerde blik onderuit in hun stoel. In een Active Learning Classroom komen zij letterlijk en figuurlijk in beweging.
Motivatie stimuleren
De leermotivatie stimuleren, is een belangrijk opgave in het onderwijs. ‘Actief leren’ kan hier een belangrijke rol bij spelen. De methode sluit goed aan bij de leefwereld van onze jongeren. Immers, ze hebben een korte spanningsboog, zijn online gewend om in groepjes te communiceren en gaan moeiteloos om met nieuwe technologie. 
Niet voor niets reageerden ze in Utrecht enthousiast op het initiatief van hun docent.
Volop kansen
Kunnen we ‘actief leren’ structureel inbedden in ons onderwijssysteem? Er liggen volop kansen, maar dan moeten onderwijsinstellingen en bedrijfsleven wel samenwerken. Samen antwoorden vinden op vragen die deze ontwikkeling oproept; over de leerdoelen die je ermee wilt bereiken, en over welke werkvormen en lesmateriaal daarbij aansluiten. Maar ook over de optimale inrichting van het klaslokaal en de indeling van onderwijsgebouwen. En wat vraagt dit van docenten, hoe zit het met hun vaardigheden?
In vervolg op de studiedag zijn werkgroepjes zich over die vragen (en meer) aan het buigen. Mijn werkgroep houdt zich bezig met future learning spaces; dat is dus breder dan het klaslokaal. We onderzoeken de mogelijkheden van co-creatie tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ik deel op dit platform graag de eerste resultaten, zodra die beschikbaar zijn. Wordt dus vervolgd..!
Wouter Aarts (auteur) Specialist in ICT en Samenwerken. Ik laat graag zien hoe je met nieuwe technologieën op een andere manier kunt (samen)werken. Volg mij op LinkedIn en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van samenwerken.
