Pleidooi voor papier: ‘De kracht zit in aandacht’

  • 1214
  •  14
  • 3 min
  • 08 mei 2018
Pleidooi voor papier: ‘De kracht zit in aandacht’

Pleidooi voor papier: ‘De kracht zit in aandacht’

  • 1214
  •  14
  • 3 min
  • 08 mei 2018

Of papier een toekomst heeft in het veranderende medialandschap? Dat staat wat Bas Haring betreft niet ter discussie: “Drukwerk blijft. Nog decennialang.” Vooruitlopend op zijn keynote presentatie tijdens ‘The Art of the New’, eind deze maand, sprak WerkTrends alvast met de volksfilosoof (“een mooie geuzennaam”), publicist en bijzonder hoogleraar ‘Publiek begrip van wetenschap’ over zijn pleidooi voor papier. Zijn advies aan de grafische industrie, ontwerpers en opdrachtgevers: “Maak drukwerk met aandacht.”

Prof. dr. Bas Haring (1968) noemt zich een ‘technologie-optimist’: “Ik vind nieuwe technologie interessant en spannend en ik omarm het graag. Tegelijkertijd moeten we niet de toegevoegde waarde vergeten van de middelen en techniek die we al hebben.” Hij doelt daarbij niet zozeer op nostalgische overwegingen, zoals je nu wel ziet bij muziek op vinyl: “Zo’n opleving is meestal maar een tijdelijk iets. Uiteindelijk wint de nieuwe technologie het dan toch van de oude.” Voor papier ligt dat anders, meent Haring: “Drukwerk beschikt gewoon over objectieve voordelen ten opzichte van digitale middelen.”

papier

Papier wérkt

Tijdens zijn werk bij de Universiteit Leiden benadrukt Haring regelmatig die voordelen van papier: “Mijn studenten leren hoe je ingewikkelde dingen eenvoudig kunt uitleggen. Je ziet vaak dat zij sterk geneigd zijn daarbij naar moderne techniek te grijpen, zoals serious gaming of virtual reality. Ik wijs ze dan graag op de gebruiksaanwijzingen van IKEA: gewoon op papier en bovendien in zwart-wit. Niet omdat het goedkoop is, maar omdat het wérkt.”

Hij koopt zijn lesboeken bij voorkeur op papier, zodat hij eenvoudig aantekeningen kan maken en sneller informatie terug kan zoeken. Ook zijn hoge boekenkast thuis is goed gevuld: “Boeken zijn fysiek aanwezig. Dat biedt overzicht en volgorde. Papier ruikt. Een bladzijde kun je omslaan. Je weet dat je op twee derde van een boek bent, dat zie je en dat voel je. Dat zijn allemaal sterke eigenschappen van papier, die e-books of beeldschermen niet bieden.”

Met aandacht gemaakt

Als zoon van een letterzetter, bemoeit Haring zich actief met de vormgeving van de boeken die van zijn hand worden gepubliceerd: “Ik moet bijvoorbeeld altijd toestemming geven voor het lettertype dat gebruikt gaat worden. Ik let ook goed op de regelafstand en de bladspiegel, pas graag een steunkleur toe voor de tussenkopjes, en heb het liefst papier dat wat dikker en een beetje ruw is.”

Dat oog voor detail bij het maken van drukwerk is nog een belangrijke reden waarom papier ook in de toekomst overeind blijft, stelt Haring: “Papier heeft tijdloze gevoelswaarde. Drukwerk is minder vluchtig dan digitale media. Juist die fysieke vorm vergt daarom aandacht van de maker: als het op papiepapierr staat, is het ook echt klaar. Goed drukwerk is dus met aandacht gemaakt. De ontvanger of gebruiker voelt dat. Een brief in een envelop open je vrijwel zeker, maar een bijlage bij een e-mail meestal niet.” Hij verwacht daarom dat bijvoorbeeld huis-aan-huis reclamedrukwerk zal verdwijnen: “Juist omdat het niet met gerichte aandacht is gemaakt.” Tegelijkertijd besteedt hij meer tijd aan speciaal aan hem gericht drukwerk van zijn favoriete reisorganisatie of warenhuis: “Ik bewaar ze zelfs.” En terwijl hij de krant vaker op zijn telefoon dan van papier leest, heeft zijn tweejarige zoontje al sinds zijn geboorte een abonnement op de Donald Duck: “Dan heeft hij later ook zo’n hele stapel.”

Praat mee tijdens The Art of the New

“Drukwerk blijft. Nog decennialang.” Daar is Bas Haring van overtuigd. Kom op woensdag 30 mei 2018 of donderdag 31 mei 2018 luisteren naar zijn pleidooi voor papier tijdens The Art of the New in de Prodentfabriek in Amersfoort. U kunt dan ook zelf meepraten over de rol van papier in een veranderend medialandschap tijdens de prikkelende interactieve paneldiscussie onder leiding van de dagvoorzitter drs. Brechtje de Leij.


(auteur)

Kennisbank