De 100 gezichten van duurzaam werken
De 100 gezichten van duurzaam werken
‘Door een focus te leggen op werkprocessen, kan duurzaamheid zichtbaar worden in de organisatie. Want juist mensen zijn broodnodig om veranderingen voor elkaar te krijgen. En kantooromgevingen zijn bij uitstek de plek om die veranderingen aan te jagen en zichtbaar te maken. Van campagnes om de auto eens te laten staan, tot en met verduurzamen van de ICT-omgeving zelf. Want het verbruik wereldwijd van ICT is weliswaar 2% van de uitstoot van CO₂. Maar ICT biedt tegelijkertijd een nog grotere kans. Want met behulp van ICT-oplossingen kunnen we in 2030 wereldwijd een CO₂-reductie van 20% halen.’
Bovenstaande opmerking kwam van panellid Martin de Jong, Sustainability Manager Vodafone tijdens de parallelsessie die wij verzorgden op de nieuwjaarsbijeenkomst van MVO Nederland op 21 januari jl. In twee afzonderlijke sessies, gaf Martin samen met andere panelleden een visie op duurzame werkomgevingen. De andere panelleden waren Zosia Kooi, Consultant Sustainability Procurement ABN AMRO , Mark Huis in ‘t Veld, Senior Carbon Advisor Climate Neutral Group en Herman Keijsers, Director IT & Outsourcing Services Ricoh Nederland. Samen met Feia Tol, Communicatieadviseur MVO Nederland, was ik moderator tijdens de sessies.
Duurzaam Werken. Wat is dat?
Duurzaam Werken heeft voor iedereen een andere inhoud. Dat bleek overduidelijk. Waar de een het heeft over mobiliteit, heeft de ander het over besparen van CO₂. Tot en met de voor- en nadelen van flexwerken en het geluk van personeel. Er kwam van alles aan bod: van afval tot het voedsel in de kantine.
Slimme organisaties
Met het trendrapport ‘Duurzaam werken’ als basis bespraken wij een aantal stellingen.
Er valt veel CO₂ te besparen in kantooromgeving bij mobiliteit, gaf Mark Huis in ‘t Veld van Climate Neutral Group aan. Mobiliteit is met kop en schouder de grootste CO₂ veroorzaker van kantoren. Door slimmer te werken kan de mobiliteit flink dalen. Als voorbeeld noemde hij schoonmaakbedrijf Asito, waar alle projectmanagers een iPad kregen. Hierdoor hoefden zij minder te reizen, konden zij kantoren sluiten en op die manier op huur en energie besparen.
Heeft duurzaamheid een prijs?
Duurzaamheid en prijs was in beide sessies een terugkerend thema. Het uitvragen van duurzaamheid in aanbestedingen blijkt nog steeds een heet hangijzer. Bedrijven en overheden kunnen juist door een score te geven aan duurzaamheid in de aanbestedingsprocedure, werken aan duurzaamheid. Wij merken bijvoorbeeld dat bedrijven veel vaker om hulp vragen bij het in de praktijk brengen van duurzaamheid. Zoals de NS dat deed en dat resulteerde een partnership van vijf jaar. Maar vaak wordt er niets gedaan met alle informatie die opgevraagd wordt. Ik ben het dan ook van harte eens met Julia Chatelain van FIRA. Zij deed vanuit de zaal de volgende oproep: ‘Als je dan toch vraagt naar duurzaamheid in aanbestedingen en bedrijven met veel werk opzadelt, doe er dan vervolgens ook iets mee.’
Meer dan prijs alleen
Maar niet alleen de prijs is belangrijk, zo waren de reacties uit de zaal. ‘Het lijkt wel alsof er economen aan het woord zijn’, was één van de opmerkingen. ‘Duurzaamheid is niet alleen profit. Er moet ook ruimte komen voor de andere waarden, voor people en planet.’ Soms inderdaad een ‘Duivels Dilemma’, zoals een ander opmerkte. ‘Het is het kodakmoment voor olie. Nu is het is moment om andere waarden belangrijker te vinden dan geld.’ En juist dat is vaak moeilijk, reageerde Martin de Jong van Vodafone. ‘Wij proberen de impact van Vodafone te verkleinen. Dan heb je het bijvoorbeeld ook over mijnbouw in Australië. Er zijn heel veel componenten die je moet kwantificeren. En je moet meetbaar maken. Want dat helpt bij het inzichtelijk maken op welke gebieden je kunt verbeteren.’
Ook Herman Keijsers -IT directeur van Ricoh- geeft aan dat het voor bedrijven vaak lastig manoeuvreren is. ‘Wij produceren en dat is vervuilend. Dat doen we zo duurzaam mogelijk. En we zijn bezig bedrijven te helpen veel minder te printen. En dat terwijl we een printbedrijf zijn. Dat doet echt wel eens pijn.’
Samenwerken moet
Ook samenwerking was een terugkerend thema in de sessie. Een mooi voorbeeld gaf Zosia Kooi van ABN-AMRO. De bank heeft deelgenomen aan The Green Quest en ging de uitdaging aan om voor zijn hoofdkantoor het hoogst haalbare BREEAM Excellent certificaat te behalen en een bestaand bankkantoor in Alkmaar CO₂-neutraal én energieneutraal te maken. Dat is gelukt. Niet alleen door maatregelen te nemen in de schil van het gebouw, maar ook door te kijken naar de processen en interne bedrijfsvoering. Een voorbeeld hiervan is het vervangen van een dopje op de kraan, zodat deze tot 93% minder water verbruikt. Zosia Kooi vertelde dat de kennis die ABN-AMRO heeft opgedaan door mee te doen met de GreenQuest niet alleen voor eigen gebouwen en personeel wordt gebruikt, maar ook wordt ingezet om klanten te helpen verduurzamen.
Straffen en belonen
Soms werkt het beter om maatregelen te nemen die werknemers in een bepaalde richting sturen. Nudgen heet dat. Het bovengenoemde kraandopje is er een voorbeeld van. Maar ook een te krap aantal parkeerplaatsen of het inleveren van vrije dagen voor een parkeerplaats. Het dwingt medewerkers om een bepaald gewenst gedrag te vertonen.
Maak het meetbaar
Eén van de stellingen die besproken werd, was dat sociale en milieu voordelen concreet meetbaar moeten zijn. Mark Huis in ’t Veld vertelde over studenten woningcoöperatie Idealis in Wageningen. Zij gebruikten technologie om gedrag van bewoners te veranderen door in alle gebouwen slimme meters te plaatsen. Hierbij moet inzicht in verbruik uiteindelijk leiden tot een besparing.
Volgens Herman Keijsers is meten echter niet altijd mogelijk. ‘Hoe belangrijk meten ook is, je kunt niet alles in getallen vatten. Het is belangrijk dat bedrijven dicht bij hun DNA blijven. Om in eigen huis te blijven: service verlenen kan op heel veel verschillende manieren en is niet altijd meetbaar. Dat moet je samen met klanten inrichten.’
Iedereen snakt naar goede voorbeelden, best practises om een werkomgeving duurzaam te maken. Meetbaar maken is één van de methodes om dit te doen. En ook zijn er aansprekende voorbeelden in de markt, die laten zien dat het niet altijd over geld hoeft te gaan. Zoals DSM en Philips. Mark Huis in ’t Veld: ‘DSM meet tegenwoordig wat hun sociale impact is op de wereld. En Philips meet het aantal personen van wie zij het leven heeft verbeterd. Eenduidige duiding is vaak lastig, maar wel nodig om te weten waar je staat en waar je naartoe wilt. Deze voorbeelden geven aan dat het kan.’
Duurzaam werken. Een onderwerp met 100 gezichten. Genoeg stof om op door te praten.
Wil je weten wat ik van duurzaam werken vind? Lees dat hier in een interview met MVO Nederland.
Erica van den Biggelaar (auteur) Niets is zo blijvend als verandering. Maar ondanks dat worden bij veel organisaties “repeterende” bedrijfsprocessen dagelijks (handmatig) nog steeds op dezelfde manier uitgevoerd. Ik daag mensen, organisaties en mezelf graag uit om samen te kijken...
